Blaasproblemen bij de kat


Voorkomen:

Iedere kat kan een blaasontsteking krijgen, ongeacht het geslacht, de leeftijd of het al dan niet gecastreerd zijn. Een blaasontsteking wordt vooral veroorzaakt door blaasgruis (struviet of calcium oxalaat kristallen) of infecties van de urinewegen.

Blaasgruis is het ontstaan van kristalneerslagen in de urine, die leiden tot irritatie van de blaas en daarmee onsteking van de blaas. Deze kristallen kunnen daarnaast bij katers gemakkelijk een plug vormen die de plasbuis geheel verstopt. Blaasgruis ken leiden tot vorming van blaasstenen.

Daarnaast komt er ook vrij vaak een vorm van blaasontsteking voor door onbekende oorzaak, de zogenaamde "indiopatische cystitis". Hierbij schijnen stress, overgewicht, en onvoldoende beweging belangrijke oorzaken te zijn.


Symptomen:

Katten met een blaasontsteking, al of niet in combinatie met blaasgruis, hebben steeds aandrang om te plassen. Ze lopen veelvuldig naar de kattenbak en persen er dan een paar druppels urine uit. Vanwege de pijnlijkheid bij het plassen kunnen ze hierbij klaaglijk miauwen. Vaak gaan ze ook buiten de bak plassen, en er kan bloed bij de urine zitten. Het buiten de bak plassen kan omdat ze verhoogde aandrang hebben en de bak niet halen, maar ook omdat ze de kattenbak kunnen gaan associëren met pijn.

Bij katers is het van belang goed op te letten of er wel urine uitkomt. Een kater kan namelijk verstopt raken door blaasgruis. De blaas is vol, gespannen en pijnlijk en de kat wordt , suf en misselijk, kan gaan braken, loopt moeizaam door pijn in de buik. Als dit gebeurt moet u met spoed naar de dierenarts om de verstopping op te laten heffen door middel van catheterisatie. De kater kan binnen 1,5 dag overleden zijn als de verstopping onopgemerkt blijft. Als deze situatie te lang aanhoudt kan de kater nierschade oplopen, de blaas kan scheuren, enn er kunnen hartritmestoornissen ontstaan. Neem bij twijfel contact op met uw dierenarts, ook al is het s'avonds of s 'nachts.

Een poes raakt vrijwel nooit verstopt door blaasgruis, omdat haar afvoerende urinewegen veel wijder zijn dan bij de kater. Een enkele keer kan een poes verstopt raken door een blaassteentje.

kat in plashoudingkat met dysurie

 

Op de linker afbeelding zit een kat in een relaxte plashouding.

Op de rechter afbeelding wordt pijnlijk geperst op de urine, zoals bij blaasontsteking of verstopping


Diagnose:

De diagnose blaasontsteking wordt gesteld aan de hand van de klachten, het lichamelijk onderzoek en indien beschikbaar een urine onderzoek. Om onderscheid te kunnen maken tussen de verschillende oorzaken van blaasontsteking ( blaasgruis, blaassteen, infectie, idiopatisch) is verder onderzoek nodig.

In principe doen we altijd een urine onderzoek. Indien dit ten tijde van starten van de behandeling niet voorhanden is (lege blaas), dan doen wij dit achteraf. We moeten immers zeker weten of er geen blaasgruis aanwezig is, omdat hier een aanvullende behandeling voor nodig is (dieetvoer). Het urine onderzoek kan worden uitgebreid met een kweekje in geval van verdenking van een bacteriële infectie. Bij katten zijn bacteriën vrij zeldzaam als oorzaak van blaasontsteking.
struvietkristallen

 

Hier links ziet u onder de microscoop de meest voorkomende vorm van blaasgruis bij de kat: struviet kristallen.

calciumoxalaat kristallen

 

Hiernaast ziet u calcium-oxalaat kristallen.

Als er geen gruis en geen infectie aanwezig is, en het dier blijft klachten houden ofwel de klachten blijven terugkeren dan is beeldvormende diagnostiek nodig: echo onderzoek of röntgenonderzoek. Hiermee kan worden aangetoond of er eventueel afwijkingen aan de blaaswand aanwezig zijn als tumoren, poliepen of aangeboren afwijkingen, en blaasstenen worden zo in beeld gebracht. Verassend genoeg zien wij soms blaasstenen zonder dat er blaasgruis in de urine aanwezig is!

röntgenfoto blaasluchtcontrast

 

Röntgenfoto met lucht in de blaas als contrastmiddel. Blaaswanddikte en vorm zijn zo goed te beoordelen, evenals eventuele blaasstenen.

echo blaas met steentjes

 

Echo beeld van een bijna lege blaas van een kat met 3 blaassteentjes van 4mm diameter.

De diagnose idiopatische blaasontsteking wordt gesteld door alle andere oorzaken uit te sluiten. Het is daardoor een lastige diagnose waarvoor vrij veel onderzoek nodig is.


Behandeling blaasontsteking door blaasgruis, blaassteen, urineweginfectie of idiopatisch:

Medicijnen en dieetvoeding bij blaasontsteking:

•Pijnstillers: een blaasontsteking kan erg pijnlijk zijn. Vaak geeft de dierenarts daarom een pijnstillende injectie. Meestal krijgt u ook pijnstillers mee naar huis. Deze pijnstillers zorgen tegelijkertijd voor pijnstilling EN ontstekingsremming van de urinewegen, en zijn daarmee ook zeer geschikt voor de "idiopatische cystitis".

•Blaasontspanners: medicijnen (spasmoglucinol, dridase) die de pijnlijk verkrampte blaas helpen onstpannen worden soms gegeven. Vanwege de bittere smaak is dit zeker bij katten vaak problematisch om voor te schrijven.

•Antibiotica: bij een aangetoonde bacterieële blaasinfectie wordt een antibioticumkuur voorgeschreven. Het is van het grootste belang dat deze volledig worden afgemaakt, ook als de klachten inmiddels zijn verdwenen. Aan het einde van de kuur moet de urine worden gecontroleerd, om na te gaan of de ontsteking en/of het blaasgruis daadwerkelijk zijn verdwenen.

Bij een infectie die niet weg gaat, of een terugkerende infectie, moet een kweekje worden gedaan met gevoeligheidsbepaling van de aanwezige bacterie, omdat er in deze gevallen een meer resistente bacterie aanwezig kan zijn.

•Dieet: Als er bij het urine-onderzoek blaasgruis is gevonden, moet de kat op dieet. De gruisvorming wordt in belangrijke mate bepaald door de zuurgraad (pH) en de zout-samenstelling van de urine. Speciale diëten corrigeren deze factoren, waardoor gruis oplost en de vorming van nieuw gruis wordt voorkomen. Wil een dieet effectief zijn, dan mag de kat naast dit dieet niets anders te eten krijgen.

Na een maand dieetvoeding moet de urine van de kat gecontroleerd worden en kan somsl worden overgegaan op een minder streng blaasgruisdieet. Vaak moet een kat zijn leven lang op een speciaal dieet blijven om herhaling van de problemen te voorkomen.

•Soms is het dieet onvoldoende om het gruis op te lossen en moet dagelijks ook nog vitamine C gegeven worden om de urine extra te verzuren. (2x daags 50mg Vit.C)

•Operatief: In geval van een blaassteen moet deze operatief worden verwijderd. De steen wordt daarna opgestuurd voor steenanalyse, en de kat wordt op een blaasgruisdieet gezet om verdere gruis en steenvorming te voorkomen. Op basis van de uitslag van de steenanalyse moet soms het dieet worden aangepast. Er zijn namelijk nog meer typen blaasgruis dan het eerder genoemde struviet en calcium-oxalaat, en die andere typen hebben soms een ander dieet nodig.

•In geval van verstopping van de plasbuis bij katers moet zo spoedig mogelijk de verstopping door middel van catheteriseren en spoelen worden opgeheven. Deze ingreep moet vrijwel altijd onder narcose gedaan worden, en is een spoedeisende ingreep.

In sommige gevallen is het zelfs noodzakelijk om de plasbuis operatief wijder te maken door middel van een penisamputatie. Dit is nodig als de kater keer op keer verstopt raakt ondanks dieet, of als er zoveel blaasgruis vast zit dat er met catheteriseren geen passage wordt verkregen en de kater dus verstopt blijft.

Behandeling idiopatische cystitis:

Als er geen gruis wordt gevonden bij urine-onderzoek, geen aanwijzingen voor een infectie, er er zijn bij röntgen- of echo-onderzoek ook geen anatomische afwijkingen aan de blaas te vinden, dan noemen wij deze vorm van blaasontsteking idiopatisch.

Naast bovengenoemde medicatie, met name de pijnstillers en blaasontspanners, moet stress aangepakt worden.

Stress verminderen: omdat stress hierbij een grote rol lijkt te spelen moeten de stressfactoren zoveel mogelijk voorkomen worden. Helaas zijn de stressfactoren vaak niet bekend of niet te vermijden. Vaak zijn andere katten in hetzelfde huis de belangrijkste stressfactor.

Mogelijkheden om de stressklachten te verlichten:

 

•Feliway-verdamper® - Dit is een apparaatje wat u in het stopcontact steekt, waarna het feromonen gaat verspreiden. Feromonen zijn hormonale geurstoffen die bij de kat stress verminderen.

•Relaxopet Pro Kat® - Dit is een apparaatje wat een voor de kat rustgevend geluid produceert. Het is in allerlei stressvolle situaties in te zetten, waaronder ook het buiten de bak plassen ten gevolge van stress. Meer info: Relaxopet Pro Kat.

•Royal Canin Calm dieet - Dit dieet bevat een stofje wat op natuurlijke basis stress verminderd, met een vergelijkbaar effect als valium. (de kat wordt er niet suf van)

•Renske Golddust Gedrag/Stress® - Voedingssupplement, rijk aan omega 3 en omega 6 vetzuren, heeft ook een positief effect bij gedrag en stressproblemen.

•Zylkène® - Voedingssupplement, de werking is dezelfde als het Royal Canin Calm dieet.

•Medicijnen. Een enkele keer is het nodig om medicijnen in te zetten, die behoren bij de anti-depressiva, om dit soort klachten onder controle te krijgen.

•Overgewicht, indien aanwezig, moet ook aangepakt worden omdat dit ook een oorzakelijke factor is bij idiopatische cystitis. Hiervoor verwijzen wij u naar de pagina obesitas.

•Daarnaast is het nodig om meer natvoer te geven en minder of geen brokken meer. De wateriger urine die daarna ontstaat is minder irriterend voor de blaas. In dit soort gevallen adviseren wij dan blaasgruisdieet natvoer.

Voor dit filmje moet u even doorklikken naar YouTube.

Engelstalig filmje met 10 tips tegen stress bij katten.

Blaasproblemen kunnen soms lastig onder controle te krijgen zijn, omdat bij idiopatisch cystitis per definitie de exacte oorzaak niet bekend is. Daarnaast komt het ook voor dat er een combinatie is van zowel lichamelijke oorzaken (blaasgruis) als psychische oorzaken (stress). Daarbij speelt ook nog mee dat de symptomen (pijn bij plassen) zelf ook nog eens stress veroorzaken.

De beste kansen voor een goed resultaat zijn er als zoveel mogelijk oorzakelijke factoren tegelijk aangepakt worden!

Enkele aanbevelingen:
Dieetvoeders zijn bij ons verkrijgbaar van verschillende merken, in verschillende smaken, in blik en in de vorm van brokken. Voor iedere kat wat wils dus. Zodoende kunt u bij de maaltijden van uw kat volop variëren.

Het kan echter noodzakelijk blijken om 100% blikvoer te geven om blaasgruisproblemen onder controle te krijgen. Blikvoer bevat namelijk vrij veel water, en heeft daarmee een verdunnend effect op de urine, en in verdunde - waterige - urine ontstaan minder snel kristallen.

Het verzamelen van urine is bij katten soms lastig. U kunt de bak vullen met niet-absorberende korrels (bij ons verkrijgbaar als katkor ), of met snippers van een plastic zak. Nadien kunt u de urine opzuigen met een spuitje. Soms nemen wij katten een dag in opname om urine op te vangen, of wij doen een blaaspunctie (=aanprikken van de blaas) om urine voor onderzoek te verkrijgen. Een blaaspunctie is noodzakelijk als wij de urine willen kweken, want op andere wijze verzamelde urine is niet meer geschikt om urineweginfecties aan te tonen.

Het is gewenst dat de urine schoon is en niet ouder dat 4 uren. Om het enkele uren te bewaren, wordt de urine het best in de koelkast gezet. U kunt de urine op werkdagen van 8.00– 19.00 uur aan de balie afgeven om het te laten onderzoeken. Hiervoor hoeft u geen afspraak te maken.

Wanneer katten langdurig op blaasgruisdieet staan, wordt geadviseerd om de urine om de 3 maanden te laten onderzoeken op gruis en zuurgraad. Dit omdat sommige katten op blaasgruisdieet een ander soort blaasgruis kunnen vormen, die tot steenvorming kan leiden. Bij veranderingen kunnen wij de therapie dan tijdig bijstellen.

Tenslotte willen wij u nog de LICG bijsluiter over sproeien en onzindelijkheid bij katten aanbieden: